Misschien een beetje een rare vergelijking, maar je zou ons lichaam kunnen vergelijken met het in gebruik nemen van een nieuwe computer. Ook al is de computer nieuw, zolang de installatie niet voldoende heeft plaats gevonden, functioneert de computer niet naar tevredenheid. Zo is het eigenlijk ook met ons lichaam. De reflexen moeten geïntegreerd worden, de oefeningen moeten gedaan worden zodat ons lichaam kan functioneren zoals het bedoeld is. Reflexen zijn onwillekeurige, onbewuste en automatische reacties op zintuiglijke prikkels, vanuit de hersenstam en/of het ruggenmerg. Al in het begin van de zwangerschap zijn reflexen actief, ze helpen bij het ontwikkelen van ons brein. Een goede ontwikkeling van primaire reflexen is van groot belang voor de aanleg van onze motoriek, ons gedrag, onze communicatie, ons leervermogen en ons sociaal en emotioneel welzijn. De primaire reflexen worden aangestuurd vanuit de hersenstam, dat is het gedeelte van de hersenen dat verantwoordelijk is voor onze overleving. Als primaire reflexen na ons tweede levensjaar nog actief zijn, zijn we geneigd om bij alledaagse situaties vaker vanuit onze hersenstam te reageren en schiet ons lichaam in de vecht – vlucht – bevriezen-stand. We reageren dan vanuit stress en zijn aan het overleven. Als je reflexen goed geïntegreerd zijn, maken we bij alledaagse , veilige gebeurtenissen gebruik van onze prefrontale cortex en andere hoger ontwikkelde hersengedeelten. Eerst verwerken we de zintuiglijke prikkel, analyseren we wat het beste is voor ons en dan pas geven we een reactie. Bij gevaar blijven we, als het goed is, vanuit onze lagere hersengedeelten reageren.
Symptomen niet goed geïntegreerde reflexen
Misschien herken je een van de volgende klachten die mogelijk komen van niet goed geïntegreerde reflexen:
- Moeite met concentratie
- Snel schrikken, bijv. van harde geluiden of onverwachte bewegingen
- Overgevoelig voor bijv. labeltjes of naadjes in kleding, geluid, geurtjes of licht
- Onhandig zijn, bijv. vaak een beker omstoten of ergens tegen aan lopen
- Automatiseren is moeilijk, denk aan fietsen, zwemmen, tafels, veters strikken, met mes en vork eten.
- Moeite met het reguleren van emoties, bijv. boosheid
- Nagelbijten of bijten op pen, potlood of haren
- Moeite met zindelijkheid of niet zindelijk zijn
- Faalangst
- Moeite met grenzen aangeven / weerbaarheid
- Moeite met stilzitten
- Op de tenen lopen, letterlijk en/of figuurlijk
- Leerproblemen
- Laag zelfvertrouwen
- Weinig energie of vermoeidheid
Oorzaken niet goed geïntegreerde reflexen
De volgende situaties kunnen mogelijk de oorzaak zijn van niet goed geïntegreerde reflexen:
- Emotionele stress van ouders tijdens de zwangerschap
- Zwangerschaps- en / of geboorteproblemen, zoals bijv. een geboorte m.b.v. vacuümpomp of tang of een keizersnede
- Onvoldoende beweging in de baby- of peutertijd. Als kinderen (veel) in schommelstoeltjes, autozitjes, maxi-cosi’s o.i.d. zitten kunnen ze niet de bewegingen maken die belangrijk zijn voor hun ontwikkeling. Ook in de kindertijd is bewegen van groot belang omdat buiten spelen en bewegen alsnog helend kan werken. Veel achter een iPad of computer zitten kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat ogen niet goed ontwikkelen, waardoor kinderen vaker een bril nodig hebben.
- Allerhande vormen van straling, waarbij Wifi, 4G en 5G belangrijke bronnen zijn.
- Ziekte, trauma en stress kunnen ook op latere leeftijd nog zorgen voor een terugval van geïntegreerde reflexen omdat er dan vaak een terugval is. Een vaker voorkomend voorbeeld daarvan is weer in de broek plassen na een ingrijpende gebeurtenis.
Protocollen voor specifieke thema's
Reflexintegratie kent ook protocollen om specifieke thema’s aan te pakken. Voorbeelden zijn:
- PTSD-protocol, helpt het zenuwstelsel op een diepe laag tot rust komen, helpend bij mensen met trauma
- Tactile-protocol, dit protocol is gericht op het kunnen omgaan met aanraking van de huid
- Breath-protocol, focus op een adequate ademhaling
- Bedplas-protocol, een aantal reflexen die helpend zijn als kinderen bedplassen
Hoe gaat reflexintegratie in de praktijk?
Op elke leeftijd (dus ook als je ouder bent) kunnen reflexen (opnieuw) geïntegreerd worden. Tijdens een intakegesprek wordt besproken wat de hulpvraag is, daarin wordt vaak al duidelijk welke reflexen mogelijk aandacht behoeven. M.b.v. vragenlijsten en testen kan worden vastgesteld welke reflexen niet of niet goed zijn geïntegreerd. De behandeling bestaat uit een aantal bewegingsoefeningen die zowel actief als passief kunnen worden gedaan. Voor kinderen is het mogelijk om ouders te betrekken in de behandeling, zij krijgen dan een aantal oefeningen uitgelegd om thuis mee verder te werken.
Methodes van reflexintegratie
We gebruiken meerdere methodes van reflexintegratie, zoals:
